Tərk-i Viran (Sayınqala)
Tərk-i Viran (fars. ترك ويران) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sayınqala şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 267 nəfər yaşayır (49 ailə).
Şəhr-i Viran (Urmiya)
Şəhr-i Viran (fars. شهرويران) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Urmiya şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 19 nəfər yaşayır (4 ailə).
Cəm evi
Cəm evi — Ələvilik inancının əsas ibadət məkanı. Cəm evindən zikr edilməsi və müxtəlif dini ibadətlərin icra edilməsi üçün istifadə edilməkdədir. Cəm evinə daxil olmaq üçün müəyyən şərtlər vardır. Qul haqqı yeyən, haqq sahibi ilə halallaşmayan şəxs ibadətxanaya daxil ola bilməz. İbadətlər Allah-Məhəmməd-Əli və 12 imam ətrafında sıxlaşdırılmışdır.
Cənazə evi
Cənazə evi (ing. Funeral home) — Vəfat etmiş şəxsin dəfn edilməzdən əvvəl saxlanılması üçün nəzərdə tutulmuş fərdi və inzibati evlər. Cənazə evləri XIX əsrdə Amerika Birləşmiş Ştatlarında geniş yayılmışdır. XIX əsrdə cənazə evləri ölüm elanlarının hazırlanması, vəfat etmiş şəxslərin saxanılması, onlara xüsusi tibb baxımın həyata keçirilməsi və vəfat etmiş şəxs barədə müxtəlif sənədləşmə işlərinin həyata keçilməsi kimi xidmətlər göstərirdilər. Müasir dövrdə də cənazə evlərinin xidmət sahələri arasında ciddi bir dəyişiklik olmamışdır.
Doğum evi
Doğum evi — hamilə qadınların körpələrini dünyaya gətirdikləri yer. Tarixdə ilk doğum evləri Qədim Romada mövcud olmuşdur.
Dəqiqə evi
Dəqiqə evi və ya Dəqiqənin yanındakı ev (çex. Dům U Minuty) — Praqanın Köhnə Şəhər meydanı №2-də yerləşən tanınmış memarlıq abidəsi. Bina Köhnə Şəhər ratuşası və Qızıl buynuz evlərinin arasında yerləşir. Tikili Çexiya İntibah memarlıq üslubunun ən tipik nümunələrindəndir. Onun fundamenti XV əsrə aiddir və qotika üslubunda inşa olunmuşdu. XVI əsrdə isə Dəqiqə evi yenidənqurmaya məruz qalır. Həmin əsrdə də binanın dördüncü mərtəbəsinə ifadəli lünet karniz əlavə olunur. Karnizin həcmi elə də böyük olmadığından, evin ümumi quruluşu və ansamblı pozulmur. Əlbəttə ki, "Dəqiqə evi" haqqda ilk dəfə eşidən insanlar onun qeyri-adi adına diqqətlə nəzər yetirilər. Və evin adının tarixi həqiqətən də çox maraqlıdır.
Faberje Evi
Faberje Evi (rus. “Дом Фаберже”) — 1842-ci ildə Rusiya imperiyasında Qustav Faberje tərəfindən əsası qoyulmuş, xüsusilə çar ailəsi üçün zinyət əşyaları hazırlayan, özünün Faberje yumurtaları ilə məşhurlaşan zərgərlik firması. 2007-ci ildən "Faberje" brendi Fabergé Ltd. şirkətinə aiddir.
Fərhad evi
Fərhad evi — Şahbuz rayonunun Biçənək kəndindən şərqdə, Batabat yaylağında arxeoloji abidədir. Naxçıvan-Laçın-Yevlax avtomobil yolundan sağda, Zorbulaqdan təqribən 1 km şərqdədir. Liparit tuf qayada külüng tipli metal alətlə qazılmış dörd otaqdan ibarətdir. Onlar bir istiqamətdə gedən düz keçid yolu vasitəsilə birləşirlər. Tavanlar tağ şəkilli, döşəmələr oval planlıdır. Divarlarda şam, yaxud çıraq qoymaq üçün kiçik taxçalar qazılmışdır. Divarların dibində səki düzəldilmişdir; birinci otağın sağ küncündə quyu ocaq yeri var. Giriş qapısının hündürlüyü 2,20 m, eni 1,30 m-dir. Fərhad evinin olduğu qayanın girişinin sağında qaya üzərində uzun saçlı kişi başı, solunda qadın rəsmi həkk olunmuşdur. Naxçıvan şəhərindən Fərhad evinə bir mənzil karvan yolu var.
Fərəməzovların evi
Fərəməzovların evi — Şuşa şəhərində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Şuşanın qədim tacir evlərinin xarakterik xüsusiyyətlərini özündə əks etdirən mülkün birinci mərtəbəsində ticarət məkanları yerləşdirilmişdir.
Şuşanın qədim tacir evlərinin xarakterik xüsusiyyətlərini özündə əks etdirən mülkün birinci mərtəbəsində ticarət məkanları yerləşdirilmişdir.
Evin divarları daş və əhəng-gil məhlulu qarışığından ina edilmiş, daların arasıda həmin məhlulla üzlənmişdir ki, bu da binanın fasadına xüsusi kolorit verir; birinci mərtəbədə tikilinin fasadı tağvari formalı üç böyük girişə malikdir, ikinci mərtəbədə simmetrik formada üç pəncərə yerləşdirilmişdir. Divar boyunca keçən sadə daş lent pəncərələrin yuxarı ¼ hissəsinə çataraq onların tağını əhatələyir və beləliklə də bir növ çərçivə xarakterini yerinə yetirir.
Саламзаде, А. В. Архитектура Азербайджана XVI-XIX вв. Баку. 1964.
Heydərzadə evi
Heydərzadə evi - Təbriz şəhərinin Maqsudiyyə məhəlləsində və Təbriz Bələdiyyə Binasının cənub hissəsində yerləşən tarixi saray.
Bu evin dəqiq olaraq nə vaxt tikilməsi hələ də bilinmir. Lakin, aparılan araşdırmalara görə evin təxminən, 1870-ci illərdə Hacı Həbib Lak tərəfindən tikdirildiyi güman edilir. Ev daxili və xarici olmaqla iki həyətə ayrılır.
Zirzəmidə hovuzxanə deyilən (daxilində hovuz, hovuzun mərkəzində isə kiçik fəvvarə olan geniş otaq) otaq yerləşir və bu otaq müxtəlif rəngli ornamentlərlə bəzədilmiş kərpiç və tağlardan tikilmişdir. Evin bütün otaqları salon vasitəsilə bir-birinə bağlanır. Ev taxtadan düzədilmiş pəncərələrlə, müxtəlif rəngli şüşələrlə, müxtəlif kərpic işləmələrlə və rəsmlərlə bəzədilmişdir. Evin ən gözəl otağı isə əsas otaq hesab edilən və Şah Neşin adlanan otaqdır.
Ev 1999-cu ildə 2524 saylı nömrə ilə İranın Milli Abidələri siyahısına salınmışdır.
2001-ci ildə Heydərzadə evi əsaslı şəkildə restavrasiya edilmişdir və hal-hazırda Şərqi Azərbaycan ostanının Turizm İnformasiya Mərkəzinin binası kimi də xidmət göstərir.
Heyvan evi
Heyvan evi (İngilis dilindəki orijinal adı ilə National Lampoon's Animal House və ya qısaca Animal House) — rejissoru John Landis, ssenari müəllifləri Harold Ramis, Douglas Kenney və Chris Miller olan 1978-ci ildə ABŞ-də çəkilmiş komediya filmidir. Baş rollarda Con Belushi, Tim Matheson, John Vernon, Verna Bloom, Tom Hulce, Stephen Furst və Donald Satherland oynamışdırlar. Filmdə universitet qardaşlığının üzvü olan bir qrup tələbənin Faber Kollecinin dekanının nüfuzuna qarşı apardıqları mübarizə zamanı baş verən hadisələrdən bəhs edilir.
Büdcəsi 3 milyon dollar olan film 28 sentyabr 1978-ci ildə ABŞ-də nümayiş olunmuş və nümayişi zamanı $141,6 milyon gəlir əldə etmişdir. Film həmçinin ABŞ Milli Film Reyestrindədir.
Hikmətlər Evi
Hikmətlər evi (ərəbcə: بيت الحكمة Beyt əl-Hikmə) elm məktəbi olub 825-ci ildə Abbasilər hökmdarı olan Əl Məmun tərəfindən Bağdadda, vaxtilə İranın cənubunda mövcud olmuş Qundişapur məktəbinin formasında yaradılmışdır. Bu məktəbin yaradılması kağızın hazırlanması ilə əlaqəli idi. Bağdadda həmin vaxt bir kağız istehsal edən dəyirman tikilir. Bağdadın Suk-əl-Vərrəqin adlı kağız bazarında 100-lərlə dükan fəaliyyət göstərirdi. Bu dükanların böyük əksəriyyəti müəllimlər və yazıçılara məxsus idi. Ən məşhur kağız tacirləri Əhməd ibn Abu Tahir (819-893) və Abu'l Fərəc Məhəmməd ibn İşaq (vəfat edib 995) sayılırdılar.
Hikmət evində 90-a yaxın insan yunan dilində olan elmi ədəbiyyatların ərəb dilinə tərcüməsi ilə məşğul idilər. Burada o dövrdə məlum olan bütün antik dövrün alimlərinin əsərləri ərəb dilinə çevrilir.Tərcümə olunanların arasında Hippokratın, Platonun, Aristotelin, Ptolomeyin və Arximedin də işləri vardır. Dəyərli əsərlər tərcümə olunaraq onlara yeni həyat verilmişdir və onlar sonralar Avropada elm və texnikanın inkişafında dəyərli rol oynayırlar.
Tarixçi əl Qüftinin məlumatına əsasən məktəbin təşkil olunmasında 37 xristian, 8 səbai və 9 yəhudi mənşəli şəxslər iştirak edirdilər.
Hollihok evi
Hollihok evi — Los-Ancelesin (Kaliforniya) Şərqi Hollivud məhəlləsindəki Aline Barnsdall Hollihok evi Frank Lloyd Rayt tərəfindən əvvəlcə Aline Barnsdallın iqamətgahı olaraq inşa edilmişdir.(1919–1921). Bina indi şəhərin Barnsdall İncəsənət Parkının mərkəzidir. 2019-cu ilin iyul ayında Rayt tərəfindən tərtib edilmiş digər yeddi bina ilə birlikdə YUNESKO-nun Dünya İrsinə əlavə edildi. Hollihok evi ilk dəfə müasir Amerika memarlığı Dünya İrsində tanınıb.
Aline Barnsdall əvvəlcə evin "Olive Hill" kimi tanınan bir əmlak üzərində sənət və canlı teatr kompleksinin bir hissəsi olmasını planlaşdırsa da, layihə heç vaxt tamamlanmamışdır.
Bu, Raytın Kaliforniyadakı ikinci layihəsi idi. Rayt o vaxt Yaponiyadakı İmperator Hotelinin dizaynı ilə məşğul olduğu üçün tikinti işlərinin çoxuna şəxsən nəzarət edə bilməmişdir. Tikinti və təmir xərclərindən məyus olan Barnsdall klubun 1942-ci ilə qədər davam etməsi üçün Kaliforniya sənət klubuna on beş illik icarəyə verilməsi şərtilə 1927-ci ildə evi Los Angeles şəhərinə bağışlamışdır. Uzun illərdir ki, ev bir sənət qalereyası və Birləşmiş Xidmət Təşkilatlarının obyekti kimi istifadə olunur. 1974-cü ildən bəri şəhər bir sıra bərpa işlərinə sponsorluq etdi, lakin bina 1994-cü ildə "Northridge"də baş verən zəlzələ nəticəsində zərər gördü.
Hundertvasser evi
Hundertvasser evi (alm. Hundertwasserhaus) — Avstriyanın Vyana şəhərində yerləşən yaşayış binası. Ünvan: Kegelgasse 36–38, A-1030 Wien, Löwengasse 41–43.
Evdə 52 mənzil, 4 ofis, 16 fərdi və 3 ümumi terras, həmçinin 250 ağac və kol vardır.
Bina Avstriya rəssamı və memarı Friedensryax Hundertvasser tərəfindən 1983–1986-cı illərdə memar Yozef Kravin ilə birlikdə inşa edilmişdir. 2010-cu ildən etibarən rəsmi adı Hundertvasser-Kravin evi olaraq adlandırılır.
Bina "təpəli" mərtəbələri ilə seçilir. Damı torpaq ilə örtülmüşdür. Burada kol, ot və ağaclar əkilmişdir. Hundertvasser rənglərin bütöv bir palitrası, düz xətlərin olmaması, çox miqdarda yaşıllıq, çox yönlülük kimi sənət və gözəllik ideallarını təcəssüm etdirir.
Hökumət Evi
Hökumət Evi — Bakı şəhərinin mərkəzində yerləşən inzibati bina. Binanın memarları Lev Rudnev və Vladimir Muntsdur. Sarayın inşasına 1924-cü ildə, Azərbaycan SSR-in yenicə qurulduğu dövrdə başlanmış və mürəkkəb inşaat işləri 1952-ci ildə tamamlanmışdır.
Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulduğu dövrlərdə hökumət işçilərinin çalışması üçün müvafiq bina olmadığından, belə bir binanın inşasına ehtiyac duyulub. Layihə üzərində çalışan memarlar qarşısında isə böyük sosialist dövlətinin qüdrətini və parlaq gələcəyini özündə əks etdirən bir bina inşa etmək vəzifəsi qoyulmuşdu.
Memar Nəriman Əliyevin bildirdiyinə görə, rəsmi Moskva hazırkı Hökumət Evinin tikilməsi qərarına XX əsrin 20-ci illərinin ikinci yarısında gəlib. 1924-cü ildə Bakıda hökumət üzvləri üçün bina tikilməsi prosesinə start verilir. Proses 30-cu illərin əvvəllərinə qədər uzanır və 1932-ci ildə müsabiqə elan edilir. İki illik müzakirələrdən sonra 1934-cü ildə müsabiqənin qalibləri müəyyənləşir. Bu müsabiqədə Azərbaycanın tanınmış memarları olan Mikayıl Hüseynov və Sadıq Dadaşov da iştirak ediblər.
Həriri evi
Həriri evi (fars. خانه دكتر حريري) — Təbrizdə Tərbiyət küçəsində yerləşən, XIX əsrdə Qacarlar dövründə tikilmiş tarixi ev. Gözəl memarlıq xüsusiyyətlərinə görə milli irs siyahısına əlavə edilib. 2017-ci ildən etibarən binada "Azərbaycan Mətbuat Muzeyi" fəaliyyət göstərir.
Həririnin evi XIX əsrdə Təbrizdə tikilib. Bina Qacar dövrünə aiddir, iki blokdan ibarət olan və qibləyə üzləşən evin həm daxili və həm xarici həyəti var. Divarlarda olan çoxsaylı rəsmlər, müxtəlif dizaynlar və rənglər doktor Həririnin evini Təbrizdəki digər köhnə evlərdən fərqli edib. Həriri evinin otaqları hər kəsi heyrətə gətirən, unikal divar rəsmləri ilə bəzədilib. Bina 17 yanvar 1999-cu ildə milli abidə olaraq qeydə alınıb.
Binanın xarici orijinal Qacar sənətinin təzahürüdür.
Kekinin evi
Kekinin evi — Kazan şəhərində Qorki 8/9 ünvanında yerləşən, şəhərin mədəni irsi olan ev. Bina özündə modern və neoqotikanı cəmləyən eklektik üslubda inşa edilib. Binanın elementləri arasında mərakeş motivlərinə rast gəlmək mümkündür.
Binanın tikintisi 1903-1905-ci illərdə olub və memar Henri Ruşun son işidir. Binanı sifariş verən yeni evdən əlavə Kazanda bir çox binanın sahibi olan tacir milyonçu Leonti Kekin idi. Bina gəlir evi kimi istifadə olunub. 1910-1914-cü illər arasında binada V.Ryaxinanın özəl gimnaziyası, Təhsili yaymaq üçün pedaqoji cəmiyyətin gimnaziyası, N.Benevskinin hazırlıq məktəbi, Kazan dairəsinin yol və əlaqə idarəsi, S.Palçinskinin kitabxanası, L.Qrossun nəşriyyatı, P.Şatalovun kitab mağazası, A.Afanasyevin çaxır baqqalı və M.Tuxvatullinanın dükanı yerləşib.
Sovet hökumətinin dövründə Kekinin evi dövlət mülkiyyətinə keçir. Müxtəlif dövrlərdə binada Kazan hərbi komissarlığı, Rayon su nəqliyyatının idarəetməsi idarəsi, 1 nömrəli yeməkxana yerləşib.
XX əsrin sonlarında bina qəzalı vəziyyətə düşüb.
Keret evi
Keret evi — Polşanın Varşava şəhərində tikili və sənət qurğusudur. Bura memarlıq şirkəti vasitəsilə memar Yakob Szczesny tərəfindən tərtib edilib. Ən dar yeri 92 santimetr (3.02 ft), ən geniş yeri isə 152 santimetr (4.99 ft) olmaqla dünyada ən dar ev olaraq məşhurlaşmışdır. İki mərtəbəli sənət qurğusuna binanın ilk icarəçisi olan İsrail yazıçısı və rejissoru Etqar Keretin adı verilmişdir.
Dəmirdən quraşdırılmış tikili iki mərtəbədən ibarətdir və bir yataq otağı, mətbəx, vanna otağı və yaşayış sahəsindən ibarətdir. İki açılmayan pəncərəsi var və günəş işığı həmçinin divarları təşkil edən şəffaf şüşə panellərdən keçir. Bütün daxili rəng ağ rəngdədir və binanın elektrik enerjisi qonşu bir binadan alınır. Ev xüsusi su və kanalizasiya texnologiyasına malikdir və şəhəri təmin edən su sistemlərinə qoşulmur. Kiçik ölçülərinə görə bina yalnız kiçik bir soyuducuya sahibdir və sakinlər mərtəbədən mərtəbəyə qədər getmək üçün nərdivandan istifadə edirlər. Binaya giriş qapalı olduqda yaşayış sahəsinə çevrilən geri çəkilən pilləkənlər vasitəsilə mümkündür.
Kordapulovun evi
Kordapulovun evi (bolq. Кордопулова къща) — Balkanlarda bolqar intibahının ən böyük yaşayış binalarından biri. Melnik şəhərinin şərq hissəsində yerləşir və əsas turistik yerlərindən biridir. Evin yaxınlığında bir ailə kilsəsinin xarabalıqları vardır.
Ev 1754-cü ildə inşa edilmişdir. Tikili varlı yunan tacirləri və şərabçıları olan Kordopulos ailəsinə məxsus idi. (Qeyd etmək lazımdır ki, 1913-cü il İkinci Balkan müharibəsindən əvvəl yerli yunan sakinləri Melnik əhalisinin əksəriyyətini təşkil edirdi). Ev şərab istehsalı, saxlanması və ticarəti üçün istifadə olunurdu.
Ev indi özəl muzey kimi istifadə olunur. Şərab zirzəmilərinə baş çəkmək və şərab dequstasiyasını da daxil olmaqla daim keçirilən turlar vardır.
Mehmandarovların evi
Mehmandarovların evi — Şuşa şəhərində yerləşən saray tipli tarixi yaşayış kompleksi. Azərbaycanın XVIII əsr mülki memarlığının ən maraqlı nümunələrinən biridir. Vaxtilə Mehmandarovlar ailəsinə məxsus olmuş yaşayış kompleksinə Böyük yaşayış binası, Kiçik yaşayış binası və ailə məscidi daxildir. Kompleks daş divarlarla əhatələnmişdir. Mehmandarovların böyük yaşayış binası sovet dövründə Şuşa Şəhər Xəstəxanası kimi fəaliyyət göstərmişdir. İşğaldan sonra böyük bina tamamilə dağıdılıb. Mehmandarovların kiçik yaşayış binası isə işğalçılar tərəfindən Şuşa Tarix Muzeyi kimi istifadə edilib. Kompleks ərazisindəki məscid həm də məhəllə məscidi funksiyasını yerinə yetirmişdir. Şuşa işğal edildikdən sonra məscid də işğalçılar tərəfindən Geologiya Muzeyi kimi istifadə edilib. 2020-ci ildə Şuşa işğalçılardan azad edildikdən sonra Mehmandarovların malikanə kompleksində təmir-bərpa işləri aparılır.
Meylamovların evi
Meylamovların evi— Bakıda Bəşir Səfəroğlu küçəsi, 174 ünvanında, 1899-cu ildə inşa edilmiş üç mərtəbəli yaşayış evi. Binanın sahibi Xələf Meylamov olub. Bina Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Meylamovların üç mərtəbəli yaşayış evi bağçalı kiçik meydanın qarşısında yerləşir. Üçmərtəbəli yaşayış evinin birinci mərtəbəsi ağır digər mərtəbələri isə daha yüngül rustovka ilə bölünüb. Binada klassik üsul və formalar qəbul olunub. Order sistemi mənzərəli şəkildə istifadə edilib. Zəngin sandrikli pəncərə oyuqları həcmli plastikanın xüsusi formasıdır ki, burada daş detallar heykǝltəraşlıq dərəcəsinə çatdırılıb.
1914-cü ildə bu binada doğulub yaşamış Xələf Meylamovun qızı Züleyxa Əsədullayevanın dediklərinə görə binanı Şəmsi Əsədullayev, qızı Ağabacı Əsədullayevaya Xələf Meylamov ilə ailə quranda cehizin bir hissəsi kimi ona hədiyyə edib. Şəmsi Əsədullayev evi 1904-cü ildə Musa Nağıyevdən alıb.
Mitrofanovun evi
Mitrofanovun evi — neft sənayeçisi Dmitri Mitrofanovun sifarişi ilə 1898–1902-ci illərdə tikilmiş memarı İohan Edel olan bina. Bina fransız neorenesansın klassik üslubunda tikilib. Mart soyqırımından sonra bina Bakı Kommunası tərəfindən istifadə olunub. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra isə binada Fransa səfirliyi yerləşib. 1920-ci il aprel işğalından sonra isə bina müxtəlif mənzillərə bölünüb.
Neft sənayeçisi Dmitri Mitrofanova məxsus olan bu ev 1898–1902-ci illər ərzində tikilib. Mitrofanov Bakı Duması rayonunda olan geniş şəxsi sahəsində böyük, üçmərtəbəli gəlir evinin layihəsinin sifarişini İohan Edelə verir. Tikinti işlərini isə Qasımov qardaşları reallaşdırıblar. Bina künc planlaşmaya malikdir, baş fasadın qabarit ölçüləri 25,90 və 61,50 metrdir. Yaşayış binası planlaşmasının çoxpilləli inkişafı
baş fasad üzərində əks olunmuşdur.
Mixlyayevin evi
Mixlyayevin evi — Kazanın ən qədim daş binalarından biri. Petropavlovsk kilsəsi binaya bitişik tikilib. Bina onun sifarişçisi və sahibi olan İvan Mixlyayevin şərəfinə adlandırılıb. Musa Cəlil küçəsi 19 ünvanında yerləşir. 1739-cu il məlumatlarına əsasən Kazanda olan yeganə daş bina.
Bina 1723-1725-ci illərdə tacir İvan Mixlyayevin sifarişi ilə tikilib. Şəhər əfsanələrinə əsasən 1722-ci ildə bu binada I Pyotr qalmış və burada özünün 50 illik yubileyini qeyd etmişdir.
1728-ci ildə bina İ.Dryablova keçdi. 1774-cü ildən bina şəhərin mülkiyyətindədir və dövlət qurumları və icarədarların istifadəsində olub. 1895-ci ildə burada muzeyin açılması planlaşdırılıb.